Był sobie chłop, który żył w Stanie, w którym zabroniono nauczania teorii ewolucji. Ale wymyślił sobie, że będzie jej nauczył w szkole. I został zaaresztowany. Co ciekawe, historia ta wydarzyła się naprawdę. W rozprawie sądowej wzięli udział najwięksi przeciwnicy i zwolennicy tego prawa: Henry Drummond (przeciwnik, wielki Spencer Tracy) i M. H. Brady (zwolennik i swoiste Guru chrześcijan z filmu, sławne w całym kraju).
Henry oczywiście nie będzie mile widziany w tym okolicach. "Jesteśmy prostymi ludźmi, którym nie podoba się, gdy ktoś chce nam mówić co mamy myśleć" (oczywiście najpierw ktoś ich tego poglądu nauczył, czyli de facto powiedział co mają myśleć, ale to się nie liczy bo nie*).

Generalnie to film niszczy. Nie jest to "Atlas zbuntowany", ale jak bardzo jest mu bliski! Po obu stronach są ludzie, których są naprawdę mądrzy i mówią bardzo dobrze, obie strony są otwarte na dialog i pozwalają sobie nawzajem dokończyć zdanie, z szacunkiem traktują samych siebie. To bardzo ważne, gdy podejmuje się taki temat, a nawet nie wiecie jak bardzo spełniono ten warunek.

Również samo opowiadanie o tym jest bardzo dobrze wykonane. Z mojej perspektywy trudno mi opowiadać o wrażeniu, które na was wywrze ten film. Ja przeczytałem już "Atlas..." wiem na ten temat dużo więcej i w szerszym kontekście, a film tam nie zachodzi. Nie mogę wam obiecać, że po seansie przestanie was interesować kwestia istnienia boga. Mogę wam obiecać, że jeśli jesteście religijni to reżyser potraktował was z szacunkiem i raczej nie liczcie na to, że po seansie będziecie oburzeni.

Co prawdopodobnie nastąpi to większość z was wycofa się do bezpiecznego rejonu "Ale chrześcijaństwo polega na szanowaniu rodziców i byciu miłym człowiekiem", z tego miejsca film was nie wytrąci raczej.

Film po prostu mówi to, co trzeba było powiedzieć. Średniowieczne praktyki i śpiewanie o wieszaniu, "Bóg do mnie mówi", "moje zdanie jest lepsze i to powód by sądzić drugiego człowieka" - poważnie? Naprawdę żyjemy w XX wieku (patrz rok produkcji filmu)? A to tylko niektóre.

Film ma formę kameralną, opiera się na rewelacyjnym scenariuszu, dialogach, dramaturgii, aktorstwie (Gene Kelly na drugim planie w swojej najpoważniejszej i najlepszej roli). Pełno w nim surowego sarkazmu który słyszymy z ust postaci, którym po prostu brak słów na daną sytuację.
Jeszcze ostatnia uwaga dotycząca pracy kamery. Wiadomo, to '60, kamery były wtedy ciężkie, wolne, nie dawały zbyt ostrego obrazu... I takim sprzętem posłużono się w tym filmie, ale z efektem który można porównać do dzisiejszej pracy ze steadicamem (!). To po prostu niewiarygodne.

Oczywiście, film operuje na wielu innych poziomach. Naprawdę nie jestem w stanie przewidzieć, gdzie was zaprowadzi i jaką bombę zdetonuje w waszych głowach. Ja już to przeżyłem bardziej kilka lat temu, ale jestem świadom klasy tego filmu i o ilu rzeczach opowiada, i jak ważny był ten proces przedstawiony w nim.

Ważny film. I mądry.


9+/10.

http://www.youtube.com/watch?v=l5Kdc0LLSW8
*to mój dodatek do filmu, w filmie tych słów nie uświadczycie. To tak w ramach dowodu, jak daleko film zachodzi we wnioskach.